Sędzia finału MŚ 2022 Szymon Marciniak śrubuje rekordy, także w „Kryształowym gwizdku”. Fot. Michał Kość/Pressfocus.pl

Od Suchanka do Marciniaka

Nasz eksportowy arbiter Szymon Marciniak najczęściej wygrywał challenge „Sportu”.

Katowicki „Sport” prowadzi kilka ważnych klasyfikacji. „Złote buty” dla najlepszego ligowego piłkarza istnieją od sezonu 1957, kiedy grało się jeszcze system wiosna – jesień. Pierwszym triumfatorem był nie kto inny, jak legendarny bramkarz Edward Szymkowiak. Z kolei wybór „Piłkarza roku” naszej gazety prowadzony jest od 1966. Pod koniec lat 70. redakcja zdecydowała się także na ocenianie ligowych sędziów. Tak jest do dziś. Nie ma w Polsce sędziowskiej klasyfikacji, która miałaby dłuższą tradycję. Latem 1979 roku nasza gazeta pisała tak: „Sprawozdawcy „Sportu” każdorazowo oceniać będą sędziego w skali od 1 do 10. Obliczać będziemy arbitrom ocenę średnią, gdyż ilość spotkań prowadzonych w sezonie przez poszczególnych panów z gwizdkiem nie jest jednakowa. Z zainteresowaniem czekamy na pierwsze noty. Na pewno minie trochę czasu, zanim wszystko będzie grało, wszak każdy początek jest trudny. Wierzymy jednak, że podstawowy cel naszej akcji zostanie osiągnięty: poziom sędziowania na boiskach ekstraklasy ulegnie dalszej poprawie” – pisał „Sport” przed pierwszą edycją „Kryształowego gwizdka”. I tak od sezonu 1979/80 do dzisiaj oceniamy arbitrów. Pierwszym zwycięzcą był Aleksander Suchanek z Krakowa, który mecze w ekstraklasie prowadził przez blisko 20 lat, bo od 1970 do 1988 roku. Challenge naszej gazety wygrywał dwukrotnie. Na liście jest też pierwszy nasz arbiter, który prowadził mecze w mistrzostwach świata, czyli Alojzy Jarguz. Sędzia z Suwałk gwizdał i na mundialu w Argentynie w 1978, i w Hiszpanii cztery lata później. Bardzo zależało mu na zdobyciu prestiżowego „Kryształowego gwizdka”, a celu dopiął w sezonie 1983/84. Kolejne lata to triumfy Piotra Wernera, który raz za razem wygrywał nasz ranking. Tylko Szymon Marciniak jest w tym względzie lepszy od śląskiego arbitra. Na naszej długiej liście nie brakuje znanych nazwisk i osobistości. Najwięcej wygranych na koncie ma nie kto inny, jak właśnie sędzia finału MŚ 2022. Płocki arbiter triumfował w sumie aż 7 razy! Po raz pierwszy lata temu, bo w 2014 roku. Co ciekawe, pierwszy na liście był już po sezonie 2008/09, kiedy miał bardzo wysoką średnią na mecz 8,00, ale ze względów regulaminowych (prowadził wtedy w ekstraklasie tylko dwa mecze wiosną 2009 GKS Bełchatów – Odra Wodzisław i Piast – Śląsk) nie mógł być brany pod uwagę jako wygrany. Najlepszy był wtedy arbiter z Zabrza Robert Małek i Hubert Siejewicz. Marciniak i teraz walczy o „Kryształowy gwizdek”, będąc w czołówce naszej klasyfikacji. Tutaj dodajmy, że redaktor z Małopolski Jerzy Filipiuk wyszperał informację, że wyróżnienia dla sędziów wręczano już w latach 70., tyle że wszystko było udziałem piłkarskiej centrali, a nie naszej redakcji. Wyróżnienia trafiały wtedy do Mariana Kustonia (Poznań) i Jerzego Kacprzaka (Gdańsk) po dwa razy, a także dla Mariana Środeckiego (Wrocław) czy Jana Łozowskiego (Warszawa). Michał Zichlarz

Zmarły w zeszłym roku Piotr Werner aż sześć razy triumfował w naszej klasyfikacji. Bardzo to sobie cenił. Fot. Norbert Barczyk/Pressfocus.pl

KRYSZTAŁOWY GWIZDEK

1979/80 Aleksander Suchanek (Kraków)

1980/81 Jerzy Kacprzak (Gdańsk)

1981/82 Aleksander Suchanek (Kraków)

1982/83 Roman Kostrzewski (Bydgoszcz)

1983/84 Alojzy Jarguz (Suwałki)

1984/85 Andrzej Libich (Warszawa)

1985/86 Krzysztof Czemarmazowicz (Szczecin)

1986/87 Piotr Werner (Katowice)

1987/88 Piotr Werner (Katowice)

1988/89 Władysław Dąbrowski (Warszawa)

1989/90 Piotr Werner (Katowice)

1990/91 Piotr Werner (Katowice)

1991/92 Marian Dusza (Katowice)

1992/93 Roman Kostrzewski (Bydgoszcz)

1993/94 Piotr Werner (Katowice)

1994/95 Stanisław Żyjewski (Leszno)

1995/96 Piotr Werner (Katowice)

1996/97 Stanisław Żyjewski (Leszno)

1997/98 Zbigniew Urbańczyk (Kraków)

1998/99 Andrzej Czyżniewski (Gdańsk)

1999/2000 Stanisław Żyjewski (Leszno)

2000/01 Jacek Granat (Warszawa)

2001/02 Zbigniew Marczyk (Piła)

2002/03 Jacek Granat (Warszawa)

2003/04 Jacek Granat (Warszawa)

2004/05 Grzegorz Gilewski (Radom)

2005/06 Robert Werder (Warszawa)

2006/07 Grzegorz Gilewski (Radom)

2007/08 Jacek Granat (Warszawa) i Robert Małek (Zabrze)

2008/09 Robert Małek (Zabrze) i Hubert Siejewicz (Białystok)

2009/10 Adam Lyczmański (Bydgoszcz)

2010/11 Paweł Gil (Lublin)

2011/12 Robert Małek (Zabrze)

2012/13 Tomasz Musiał (Kraków)

2013/14 Szymon Marciniak (Płock)

2014/15 Szymon Marciniak (Płock)

2015/16 Szymon Marciniak (Płock)

2017/18 Szymon Marciniak (Płock)

2018/19 Piotr Lasyk (Bytom)

2019/20 Szymon Marciniak (Płock)

2020/21 Szymon Marciniak (Płock)

2021/22 Łukasz Kuźma (Białystok)

2022/23 Szymon Marciniak (Płock)

Oni wygrywali najczęściej:

7 – Szymon Marciniak,

6 – Piotr Werner,

4 – Jacek Granat,

3 – Robert Małek, Stanisław Żyjewski,

2 – Aleksander Suchanek, Roman Kostrzewski, Grzegorz Gilewski.